piątek, 29 maja 2020

Il maggio di Accettura - "małżeństwo drzew"


Rok temu, we wrześniu, wyskoczyłam sobie na kilka dni na południe Włoch. Wyprawa costa a costa, czyli z wybrzeża Adriatyku na wybrzeże Jońskie. Przez -  a jakżeby inaczej - Materę:D Liczyłam na zobaczenie kręconych tam zdjęć do nowego Bonda, tymczasem trafiła mi się inna, chyba nawet ciekawsza atrakcja. Okazało się bowiem, że na Piazza San Pietro Caveoso "wyrosło" wielkie drzewo. Przez kolejne kilka godzin próbowałam dociec, o co w tym wszystkim chodzi. Wzięłam udział w odgrywanych obrzędach, obejrzałam plakaty i rozdawane ulotki, trochę opowiedzieli mi - jak zwykle chętni do rozmowy - miejscowi Włosi i po powrocie do domu - przy wsparciu źródeł internetowych -  poskładałam sobie to w całość. I  oto co z tego wszystkiego wyszło :)
 

Majowa festa patronale w Accetura 

 

Przedstawiane obchody odbywają się corocznie w Pięćdziesiątnicę (pentecoste, czyli nasze Zielone Świątki) w znajdującej się w Bazylikacie miejscowości Accettura  i wiążą się z obchodami święta patrona miasteczka - San Giuliano (wrześniowy mini-pokaz w Materze był promocyjną częścią prezentacji miasteczka jako "jednodniowej stolicy kultury").
 

Il Maggio e Cima - uroczysty wybór, transport i zaślubiny


Wszystko rozpoczyna się w pierwszą niedzielę po Wielkanocy, gdy to grupa ochotników udaje się do pobliskiego lasu Montepiano, gdzie wybierają najwyższy, najprostszy i najzdrowszy dąb. On stanie się il Maggio (czyli majem). W następną niedzielę w lesie Gallipoli wybierana jest Cima (szczyt) - ostrokrzew, który to w maju, w akcie symbolicznego ślubu zostanie zaszczepiony na wybranym wcześniej dębie. W dzień wniebowstąpienia Maggio, czyli nasz dąb, zostaje wycięty, a osiem dni później zaciągnięty przez woły do tzw. 'chiapparedd' - obszaru oddalonego od Accettury o ok. 4 km. Stąd następnego dnia wyruszy ponownie w kierunku wioski. Gdy w dzień Pięćdziesiątnicy (czyli niedzielę) Maggio wznawia swoją podróż do miasteczka, także Cima zostaje ściągnięta i uroczyście przeniesiona na ramionach do Accettury. Jej kilkunastokilometrowy transport trwa cały dzień  i nie brak w nim przystanków z obfitym  bufetem (w końcu wesele, nie?:D) Oba drzewa 'spotykają' się wczesnym wieczorem i odbywają się zaślubiny (sczepienie obu drzew). Ale prawdziwa festa dopiero się zaczyna.
 
 

Podniesienie drzew, procesje i zawody we wspinaniu się

 

Poniedziałek poświęca się na przygotowania niezbędne do podniesienia obu drzew. Z sąsiedniego Valdienne przybywa także procesja z obrazem przedstawiającym świętych Jana i Pawła.  Następnie we wtorek ma miejsce bardzo uroczysta (i bardzo hałaśliwa:D) procesja San Giuliano. Dziewczęta w odświętnych strojach z wstążkami, chłopcy przebrani za "grające drzewa" oraz towarzyszący im tłum mieszkańców podążają głównymi ulicami miasteczka, żeby ostatecznie dotrzeć do Largo San Vito, gdzie znajduje się Maggio. Pod okiem świętego i tysięcy milczących już teraz widzów drzewo zostaje uroczyście podniesione i osadzone. Jeszcze tylko odważni śmiałkowie spróbują swoich sił we wspinaniu się na nie (ma zwykle ok. 40 metrów wysokości!) i festa dobiega końca.  Aż do następnego roku.
 

Inne lukańskie miejscowości z podobnymi obrzędami

 

Według informacji z włoskiej Wikipedii podobne festiwale odbywają się także w różnych innych lukańskich ośrodkach, np. w Oliveto Lucano, Pietrapertosie, Castelmezzano, Castelsaraceno, Rotondzie, Viggianello czy Terranovie di Pollino. Antropolodzy  uważają je za dość wierne odzwierciedlenie starożytnych pogańskich rytuałów agrarnych i nadrzewnych typowych dla kultury ludowej wielu krajów europejskich. Ich celem było "wiosenne odrodzenie", czyli pozimowe wprowadzenie do domów zapładniającego ducha natury. Jak widać ludność Accettury dodała do tego sporo elementów lokalnych (jak to na południu Włoch - bardzo wspólnotowych), a i elegancko połączyła pogańską tradycję z kultem katolickiego świętego.

To, co ja zobaczyłam rok temu w Materze (i czego próbki znajdują się na załączonych niżej filmikach) to było osadzenie drzewa oraz - co zrobiło na mnie chyba największe wrażenie - owa uroczysta procesja 'drzew'. Mam nadzieję, że kiedyś uda mi się dotrzeć do Accettury na całość. W tym roku - z wiadomych względów - uroczystość nie odbyła się po raz pierwszy od czasów wojny.




Przy pisaniu notki korzystałam z oficjalnej strony  festiwalu: http://www.ilmaggiodiaccettura.it




piątek, 1 maja 2020

Tłumaczenie: Ermal Meta "Finira bene"

To było totalne zaskoczenie. Wyczytałam rano, że wieczorem będzie specjalny majówkowy koncert. Znaczy tradycyjny rzymski koncert na Primo Maggio, ale oczywiście w tej sytuacji w trochę innej formule. Z całą masą gwiazd, wśród nich większością moich ulubieńców. Zasiadłam wiec wieczorem przed Rai3, żeby się zachwycać. I to robiłam. Aż przyszła kolej na Ermala i okazało się, że śpiewa coś, czego nie kojarzę. No to zaczęłam szukać w internecie. I okazało się, że to jego najnowsza piosenka, którą całkiem niespodziewanie wypuścił właśnie tego ranka. Ze słowami idealnie pasującymi do obecnej sytuacji wokół (choć napisanymi jeszcze w styczniu). Trwały kolejne występy, a w mojej zachwyconej głowie narastał pomysł przetłumaczenia tej piosenki. Natychmiast. I tak oto skończyłam przekład prawie równo z koncertem. I mam z tego megafrajdę:) Tekst nie jest specjalnie skomplikowany, piękno utworu niekoniecznie wiąże się ze stopniem trudności słownictwa czy gramatyki. Najważniejsze na ile porusza.




To nie ciemność, to tylko tunele
Ten deszcz miesza twoje i moje łzy
Wiem, że miałbyś ochotę po prostu uciec
Albo wrócić
Wiesz, że nie jest łatwo być samemu na świecie
Że we dwójkę można już zacząć rewolucję
Pomyśl, jak często wzajemnie się ranimy
Ale nie martw się
Skończy się dobrze 

Skończy się dobrze
Skończy się dobrze
Skończy się dobrze

Skończy się dobrze
Skończy się dobrze
Skończy się dobrze

Wiem, że dałeś więcej niż wziąłeś
Że czasami nie myślenie o tym wydaje się jedynym wyjściem
Blizny są łącznikiem z przeszłością
Ale nie martw się
Skończy się dobrze
Skończy się dobrze
Skończy się dobrze
Skończy się dobrze

I to nie twoja wina
Jeśli nie możesz się zdecydować
Czy odejść czy pozostać
Czy zostawić wszystko, tak jak jest
I to nie moja wina
Jeśli potrzebuję wierzyć
Że jest tu ktoś
Kto mnie potrzebuje
Skończy się tak jak powinno
Skończy się, skończy
Skończy się po myśli
Skończy się tak, jak przychodzi
Skończy się skończy, nie będzie trwać wiecznie
Nie martw się
Skończy się skończy skończy
dobrze
dobrze
dobrze

Skończy się dobrze
Dla ciebie i trochę też dla mnie
Skończy się dobrze
Nawet jeśli nie chcesz w to wierzyć
Skończy się dobrze  
Dla nas, którzy nie potrafimy wygrywać
Którzy nie potrafimy wygrywać
Skończy się dobrze
Dla ciebie, co samotnie wychowujesz dzieci
Skończy się dobrze 
Dla ciebie, któremu każde drzwi zamieniają się w mur
Skończy się dobrze
Wiem to, przysięgam ci
Skończy się dobrze 
Skończy się dobrze (dobrze)
Skończy się dobrze (dobrze)
Przysięgam ci, skończy się dobrze
Skończy się dobrze (dobrze)
Skończy się dobrze (dobrze)
Skończy się dobrze (dobrze)