Nie tylko Wenecja, czyli najlepsze włoskie karnawały

 

Święta święta i po świętach. 

I co teraz? 

Ano karnawał. 

 

W ubiegłym roku radziłam, gdzie we Włoszech zobaczyć szopkę na żywo, to teraz pora na najlepsze włoskie karnawały;) Bo, jakkolwiek pewnie wszystkim skojarzy się tu automatycznie Wenecja, warto wiedzieć, że wybór jest znacznie szerszy.  Podobnie jak w przypadku szopek każdy region ma bowiem swoją regionalną specyfikę i  swoje charakterystyczne (pochodzące głownie z tradycji komedii dell’arte) maski.  Oto zatem kilka najciekawszych miejsc, gdzie można się udać na włoską maskaradę. Zacznę od owej słynnej Wenecji i potem będziemy schodzić w dół.

 

 

 

 

Carnevale di Venezia 

 

Za prestiżem weneckiego karnawału stoi w dużej mierze jego długa tradycja - najstarsza  wzmianka o tym karnawale pochodzi z 1094 roku! W czasach Republiki karnawał trwał kilka tygodni a czasem nawet miesięcy. Karnawałowe maski (od XV wieku istnieli już wykonujący je rzemieślnicy, tzw mascareri) były tak kuszące, bo pozwalały ukryć tożsamość a zatem ułatwiały zacieranie się różnic, czy klasowych czy wyznaniowych.  Z tego samego powodu już dość wcześnie próbowano zakazać ich noszenia.  Dziś karnawał w Wenecji to przede wszystkim wielka komercyjna festa. 

Kiedy? W 2025 roku od 14 lutego do 4 marca (więcej info na oficjalnej stronie karnawału)

Najważniejsze wydarzenia:  Volo dell'Angelo (Lot Anioła) nad Placem Świętego Marka,  Festa delle Marie (parada 12 Marii), Svolo del Leo (ucieczka osła) z wieży w Mestre.

Typowa maska: Bauta (ściśle przylegająca do twarzy maska zakrywająca oczy, nos i usta)

 

 

Carnevale Di Ivrea  (Piemonte)

 

 

600 ton pomarańczy.  Tyle mniej więcej zostaje zużyte corocznie w trakcie karnawału w Ivrei. Jego główną atrakcją jest bowiem bitwa na pomarańcze:D Piesi są obrońcami, ci na wozach - atakującym złem.  Bitwa odzwierciedla w sposób symboliczny średniowieczną historię wygnania rządzącego wówczas miastem tyrana. Powstanie przeciwko jego władzy wznieciła Mugnaia - córka młynarza, która to nie chciała się zgodzić na prawo pierwszej nocy. Stąd i corocznie symbolicznie wznieca ponownie ów bunt - jako symbol oczyszczenia i odrodzenia.

Kiedy? W 2025 roku od 16 lutego do 5 marca (więcej info na oficjalnej stronie karnawału)

Najważniejsze wydarzenia:  Battaglia delle Arance (czyli owa bitwa na pomarańcze), l'Abbruciamento dello Scarlo (dowodzone przez Mughnaie rytualne spalenie ozdobionego słupa)

Typowa maska: Tiranno  i Violetta la Mugnaia

 

 

Carnevale di Cento (Emilia Romagna)

 

Karnawał w Cento powiązany jest oficjalnie z tym w Rio de Janeiro i prezentuje podobny rozmach - karnawałowe platformy potrafią mieć nawet 20 metrów wysokości. Unikalną cechą tego karnawału są jednak gettiti, czyli osoby na szczycie owych platform, które to zrzucają z góry  słodycze, zabawki i przeróżne inne gadżety. Ważną  postacią karnawałowych obchodów jest postać dziewiętnastowiecznego mieszkańca miasta, Tasiego - miłośnika dobrego wina.

Kiedy? W 2025 roku od 16 lutego do 16 marca (więcej info na oficjalnej stronie karnawału)

Najważniejsze wydarzenia:  parada platform z gettiti, Rogo di Tasi (ostatniego dnia Tasi zostaje spalony)

Typowa maska: Tasi

 

 

Carnevale Di Viareggio  (Toscana)

 

 

Jeden z najbardziej spektakularnych karnawałów (wymieniany międzynarodowo chyba zaraz po weneckim) słynny jest głównie dzięki gigantycznym alegorycznym platformom. Pracuje nad nimi  corocznie nawet ponad tysiąc osób!  Wykonane z paper-mache figury przedstawiają głównie najpopularniejsze w danej chwili postaci: polityków, artystów, sportowców czy postaci historyczne, stąd też karnawał w Viareggio to także okazja do satyrycznego skomentowania bieżących wydarzeń.  

Kiedy? W 2025 roku od 8 lutego do 4 marca (więcej info na oficjalnej stronie karnawału)

Najważniejsze wydarzenia:   sfilata del Corso Mascherato (parada platform z figurami)

Typowa maska: Burlamacco (specjalnie zaprojektowana maska będąca także maskotką Viareggio)

 

 
Carnevale Di Fano (Marche)

 

Najstarszy po Wenecji włoski karnawał (pierwszy dokument, w którym jest wzmiankowany pochodzi z  1347 roku) szczególnie można polecić miłośnikom słodyczy. W trakcie parad z kilkunastometrowych platform rozrzucane są bowiem tony czekoladek i cukierków;D Stąd mówi się o nim jako najsłodszym włoskim karnawale. Ale dodatkowo można posłuchać  dużej ilości 'kociej muzyki', bowiem  specyfiką Fano są także grupy instrumentalistów grających na koszach, słoikach, kawiarkach, parasolkach i tym podobnych przedmiotach.

Kiedy? W 2025 roku od 16 lutego do 2 marca (więcej info na oficjalnej stronie karnawału)

Najważniejsze wydarzenia:  Musica Arabita (czyli koncert owych 'orkiestr')

Typowa maska: il pupo 'Vulon' (spalony ostatniego dnia, co ma zwiastować koniec zimy)

 

 

Carnevale Di Ronciglione (Lazio)

 

Miłośnikom koni (oraz facetów w zbrojach) można z kolei polecić mniej znany karnawał w Roncilione, ponieważ jedną z jego głównych atrakcji jest.. gonitwa husarzy! Odbywa się ona na pamiątkę romantycznej historii miłości młodego kapitana francuskiej husarii do pewnej szlachetnej damy - otóż, by zdobyć jej względy, wielokrotnie galopował on ulicami miasta i wyznawał jej miłość. Odbywa się tu też gonitwa samych koni (tzw. Corse dei Barberi, vel Corso vuoto)) a na koniec, w trakcie parady Czerwonych Nosów (czyli wyznawców Bachusa), można posłuchać pieśni na cześć wina oraz... poczęstować się gorącym makaronem - prosto z nocnika ;)

Kiedy? W 2025 roku od 16 lutego do 4 marca (więcej info na oficjalnej stronie karnawału)

Najważniejsze wydarzenia:  cavalcata degli Ussari (gonitwa husarzy),  Pilatata dei Nasi Rossi (Parada wyznawców Bachusa)

Typowa maska: Ussari (Husarze) i Nasi Rossi (Czerwone nosy)

 

Carnevale Di Mamoiada  (Sardegna)

 

Znajdzie się też coś dla kontestujących karnawałową wesołość i beztroskę. W sardyńskiej Mamoiadzie karnawał to bardzo poważna sprawa, bo ma on charakter tradycyjnego przebłagalnego misterium, celem którego jest zapewnienie sobie jak najlepszych zbiorów. W paradzie dominują symboliczne w znaczeniu kolory czerwony (Issohadores) i czarny (Mamuthones), a usłyszeć można dźwięki grzechotek i dzwonków.

Kiedy? W 2025 roku karnawał będzie się odbywał od 17 lutego do 4 marca (profil karnawału na fb)

Najważniejsze wydarzenia: vestizione e il corteo dei Mamuthones (przebranie i przemarsz Mamuthones)

Typowa maska: Mamuthones (owcze skóry, czarne drewniane maski, obwieszeni kilogramami dzwonków) i Issohadores (czerwone gorsety, biała maska, czapka, mały szal)

 

 

Carnevale di Tricarico  (Basilicata)

 

 

Bardzo pierwotny i ludowy charakter ma też karnawał w lukańskim Tricarico. Tutejsze maski to bowiem przyozdobione kolorowymi wstążkami postaci byków i krów (z obowiązkowymi dzwonkami na szyi), które to - pod egidą obchodzącego swe święto 17 stycznia św. Antonio Abate, patrona zwierząt - uroczyście przemieszczają się przez historyczne centrum w procesji przypominającej tzw. transhumaning, czyli sezonową migrację stad zwierząt.  Na koniec (to dość typowa część) odbywa się spalenie symbolizującej karnawał marionetki, której śmierć opłakuje tu jego żona.

Kiedy? W 2025 roku karnawał będzie się odbywał od 14 lutego do 4 marca (więcej info na oficjalnej stronie karnawału)

Najważniejsze wydarzenia: transumanza delle maschere (procesja transhumanizacyjna), distruzione di carnevale e pianto di Quaremma (zniszczenie Karnawału i płacz jego żony)

Typowa maska: Tori i Giovenche

 

 

Carnevale Di Putignano (Puglia)

 

Jeden z najdłuższych karnawałów na świecie  (bo trwa tak naprawdę od drugiego dnia Bożego Narodzenia aż do ostatkowego wtorku) w tym roku będzie miał już swoją 631. edycję! W jego wydarzeniach sacrum przeplata się z profanum. Każdy karnawałowy czwartek poświęcony jest innej warstwie społecznej (w tym np. kapłanom, zakonnicom, wdowom, pazzi = niezamężnym a na koniec.. rogaczom - którym to przycina się wtedy rogi;)), a jednym z najbardziej charakterystycznych obrzędów jest... Ostatnie Namaszczenie  (udziela go odchodzącemu karnawałowi, w dzień przed Ostatkami,  przechodząca ulicami miasta procesja postaci w szatach kapłańskich).

Kiedy? W 2025 roku karnawał będzie się odbywał od 16 lutego do 4 marca (więcej info na oficjalnej stronie karnawału)

Najważniejsze wydarzenia: Giovedi del Carnevale (czwartkowe karnawały); Campana dei Maccheroni (Dzwon Makaronów - wieńczą zbliżający się za godzinę koniec karnawału a jednocześnie... porę na talerz pasty i  kieliszek dobrego wina)

Typowa maska: Farinella (taką samą nazwę noszą również typowe dla tego karnawału słodycze)

 

Carnevale di Acireale (Sicilia)

 

Na koniec przeglądu, wraz z najlepszym sycylijskim karnawałem, kontynuujemy atmosferę beztroski, kolorów i barokowego wręcz przepychu.  W trakcie parad w Ariceale można liczyć na masę światła (w tym fajerwerków), kwiatów (którymi obficie przyozdobione są uczestniczące w paradzie platformy)  i owoców (wywodząca się z XVI wieku tradycja zakładała wręcz obrzucanie się pomarańczami i cytrynami, czego to - w odróżnieniu od Ivrei -  dość szybko zakazano).

Kiedy? W 2025 roku karnawał będzie się odbywał od 14 lutego do 4 marca (więcej info na oficjalnej stronie karnawału)

Najważniejsze wydarzenia:  Martedì Grasso (Tłusty Wtorek - ze sztucznymi ogniami),  rogo del Re Carneval  (spalenie króla karnawału)

Typowa maska: l'Abbatazzu (wyśmiewająca szlachtę/duchownych)

 

To jak, gdzie pojechalibyście na taki prawdziwy włoski karnawał? Trudny wybór, prawda?